1,3 triệu người bỏ quê mà đi: Một câu chuyện “rất buồn”
Một vấn đề “rất buồn”. Một điều “rất đau đáu”. Cảm thán của Chủ tịch Đồng Tháp Phạm Thiện Nghĩa trước một con số ngỡ ngàng: 1,3 triệu người miền Tây di cư. Năm 2005, đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh đã đi khắp nơi để tìm cảnh len trâu một cách “nguyên bản” nhất. Kết quả là một con số 0. Cuối cùng để có cảnh cho phim Mùa Len Trâu, ông đã phải thuê rất nhiều đàn trâu để... gộp lại.
Len trâu đã mất từ bao giờ?! Không ai biết chính xác cả. Thay vì một thế giới nước như trong chuyện của Sơn Nam, của Nguyễn Ngọc Tư... giờ đây miền Tây vô vàn quang cảnh của nứt nẻ, của hạn mặn.... của những đoàn người xô thùng can chậu xếp hàng chờ lấy nước ngọt.
Chủ tịch Đồng Tháp trong một bài viết trên TTO sáng nay cũng nhìn thấy điều đó: Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đã khiến ĐBSCL thay đổi khác hơn... vùng này có còn là vùng trù phú của nông nghiệp hay không cần nghiên cứu rõ hơn trong định hướng quy hoạch.
Nhớ tại kỳ họp HDND tỉnh Sóc Trăng vừa rồi, dân biểu Trần Khắc Tâm cực kỳ bức xúc với một lộ tuyến, đoạn Quốc lộ 60 từ Sóc Trăng đến Đại Ngãi. Nó xuống cấp và nguy hiểm đến mức đã thành câu cửa miệng “Cực khổ như đi qua Quốc lộ 60”. Và người dân hàng ngày qua đó “buộc phải chơi trò may rủi”.
Một đoạn đường, chỉ như “đoạn đường” công danh Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể ghé qua tỉnh Sóc Trăng với chức Bí thư tỉnh uỷ. Ông Thể đến rồi đi, đã tiến lên nấc thang cao hơn của sự nghiệp, nhưng lời hứa sửa đường của ông thì còn rớt lại với tuyến “nạn lộ” mà người dân Sóc Trăng phải hứng chịu mỗi giờ, mỗi ngày, từ đầu nhiệm kỳ cho đến khi nhiệm kỳ sắp khép lại.
Hai ví dụ, nhỏ thôi, nhưng là tiêu biểu cho tình trạng mà Giám đốc VCCI chi nhánh Cần Thơ Nguyễn Phương Lam nhìn nhận qua những hình ảnh “Đồng lúa thiếu nước, dòng sông khô cạn, những đô thị đã bị ngập úng.... Hạ tầng giao thông quá rời rạc, chỉ phục vụ di chuyển chứ không phục vụ phát triển...”.
1,3 triệu người di cư? Đó không chỉ là một câu chuyện buồn mà nên được xem như một con số báo động. Bởi di cư chỉ là cái vỏ ngữ nghĩa của những người phải rời bỏ quê hương tìm kiếm sinh kế.
Giờ, quay trở lại “điều đau đáu” mà Chủ tịch Đồng Tháp nói tới. Đó là
“Gần 40% lao động không học tiếp phổ thông”.
Đó là một tình trạng, một lỗi, cũng là một câu trả lời cho thực trạng kinh tế, cho việc di cư.
Trong phim Mùa Len Trâu, có 3 nhân vật nữ: Một bà mẹ nuôi, một bà già tốt bụng, một phụ nữ trẻ.
Họ, cuối cùng hoặc tìm tới cái kết cho riêng mình, hoặc tìm một lối thoát mới, hoặc bỏ xứ, nhưng cả ba đều có một điểm chung:
